Сорау-җавап: экспертизаның уңай бәяләмәсен алганнан соң, дөреслекне өстәмә рәвештә тикшерү үткәрү

2023 елның 18 августы, җомга

Гариза бирүчеләрнең сорауларына «ТР УГЭЦ» ДАУның эксперт эшчәнлеген оештыру идарәсе башлыгы урынбасары Гүзәл Заһидуллина җавап бирә.

Аңлатыгыз, капиталь төзелеш объекты буенча башта техник чишелешләр (П стадиясе) дәүләт экспертизасын узарга мөмкинме, ә соңыннан төзелешнең смета бәясен билгеләүнең дөреслеген тикшерүгә гариза бирергә мөмкинме?

Әлеге мәсьәләне караганда, иң элек капиталь төзелеш объектын финанслау чыганагын игътибарга алырга кирәк, аңа карата дәүләт экспертизасын уздыру күздә тотыла.

Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексының (алга таба - РФ ГрК) 49 статьясындагы 5 өлеше нигезендә проект документациясенә экспертиза предметы булып, проект документациясенең техник регламентлар таләпләренә туры килүен бәяләү, РФ ГрК ның 49 статьясындагы 5 өлешенең 1 пунктында күрсәтелгән мәҗбүри таләпләргә, шул исәптән проектлауга йөкләмәне, шулай ук смета бәясен билгеләү дөреслеген тикшерү тора.

Россия Федерациясе ГрК 8.3 статьясындагы 2 өлешенең икенче өлеше, Россия Федерациясе бюджет системасы бюджетлары акчаларын, Россия Федерациясе субъектлары, муниципаль берәмлекләр, юридик затлар тарафыннан булдырылган юридик затлар чараларын җәлеп итеп финанслана торган төзелешнең смета бәясе, Россия Федерациясенең, Россия Федерациясе субъектларының, муниципаль берәмлекләрнең устав (җыелма) капиталларындагы өлеше 50 проценттан артык тәшкил иткән очракта, төзелешнең күрсәтелгән смета бәясе проект документациясенә дәүләт экспертизасын уздыру барышында аның дөреслегенә тикшерү узарга тиеш.

Моннан тыш, мондый объектлар буенча дәүләт экспертизасына җибәргәндә, тапшырыла торган документлар составына керә торган проект документлары РФ ГрК 48 статьясындагы 13 өлешенең 4 пункты нигезендә "Төзелешкә, реконструкцияләүгә, капиталь ремонтлауга, капиталь төзелеш объектын җимерүгә смета" бүлеген кертергә тиеш.

Шундый документлар составына кертелергә тиешле бүлекләрнең проект документациясендә булмау, Россия Федерациясе Хөкүмәтенең 2007 елның 05 мартындагы 145 номерлы карары белән расланган проект документациясенә һәм инженер эзләнүләре нәтиҗәләренә дәүләт экспертизасын оештыру һәм үткәрү турындагы нигезләмәнең 24 пунктындагы "а" пунктчасы нигезендә (алга таба - 145 номерлы Нигезләмә) проект документациясен дәүләт экспертизасына кабул итүдән баш тарту өчен нигез булып тора.

Бәян ителгәннәрне исәпкә алып, финанслау РФ ГрК 8.3 статьясының 2 өлешендә күрсәтелгән акчаларны җәлеп итеп гамәлгә ашырыла торган капиталь төзелеш объектлары буенча дәүләт экспертизасы предметы бер үк вакытта "техник өлеш" бәяләмәсен һәм смета бәясен билгеләүнең дөреслеген тикшерүне үз эченә ала.

РФ ГрК нормалары һәм проектның «техник өлешен» аерым бәяләүне (тәңгәллекне бәяләүне үткәрүне) күздә тотучы 145 номерлы нигезләмәләр бары тик проект документациясе чиктәш бәяне билгеләү дөреслеген тикшерү предметына мәҗбүри дәүләт экспертизасы узарга тиеш булмаган очракларга, ягъни финанслау РФ ГрК 8.3 статьясындагы 2 өлешендә күрсәтелмәгән башка чыганаклардан гамәлгә ашырыла торган объектларга гына кагыла.

Шулай итеп, төзелешнең смета бәясен билгеләүнең дөреслеген тикшерү проект документациясенә дәүләт экспертизасын уздыру барышында гына гамәлгә ашырыла һәм РФ ГрК 8.3 статьясының 2 өлешендә күрсәтелгән акчаларны җәлеп итеп финанслана торган капиталь төзелеш объектларына карата гына үткәрелә.

Финанслауны РФ ГрК 8.3 маддәсенең 2 өлешендә күрсәтелмәгән башка чыганаклардан гамәлгә ашыру күздә тотылган капиталь төзелеш объектлары өчен смета бәясен тикшерү башка хезмәтләр кысаларында үткәрелергә мөмкин, шуны билгеләп үтәргә кирәк, мондый хезмәтләрне күрсәтү безнең учреждение уставында каралган һәм РФ ГрК капиталь төзелеш объектларының проект документациясенә экспертиза бәяләмәләренең бердәм дәүләт реестрына кертү каралмаган.

Уңай нәтиҗә алганнан соң, дөреслеккә өстәмә тикшерү уздыру очрагын карарбыз.

Капиталь төзелеш объектына карата проект документациясенә дәүләт экспертизасының уңай бәяләмәсе алынды, аның кысаларында проект документациясенең РФ ГрК 49 статьясының 5 өлешендәге 1 пунктында каралган күләмдә туры килүен бәяләү уздырылган, экспертиза үткән вакытта РФ ГрК таләпләре нигезендә объект төзелешенең смета бәясе предметка тикшерелергә тиеш түгел.

Проект документларына күрсәтелгән уңай бәяләмәне алганнан соң, объект төзелешенең смета бәясен билгеләүнең дөреслеген тикшерү зарурлыгы туды, чөнки төзелешне финанслау РФ ГрК 8.3 статьясының 2 өлешендә күрсәтелгән акчаларны җәлеп итеп гамәлгә ашыру күздә тотыла. Бу очракта проект документациясенә өстәмә дәүләт экспертизасы үткәрелә, анда РФ ГрК ның 49 статьясындагы 5 өлешенең 2 пунктында каралган күләмдә, ягъни төзелешнең смета бәясен билгеләүнең дөреслеген тикшерү каралган, әмма дәүләт экспертизасын узган проект документациясенә (туры килүен бәяләү өлешендә) үзгәрешләр кертелмәгән очракта.

145 номерлы Нигезләмәнең 16 (2)пунктының икенче абзацы нигезендә проект документациясенә (туры килүен бәяләү өлешендә үткәрелгән) дәүләт экспертизасыннан соң төзелешнең смета бәясен билгеләүнең дөреслеген тикшерү өчен дәүләт экспертизасының тиешле уңай бәяләмәсе бирелә.

Шулай итеп, төзелешнең смета бәясен билгеләүнең дөреслеген тикшерү мөмкинлеге, шартларның тулаем алганда, проект документациясенә (тәңгәллекне бәяләүгә) дәүләт экспертизасының уңай бәяләмәсен алганнан соң, Россия Федерациясенең гамәлдәге шәһәр төзелеше законнарында каралган:

мондый проект документациясенә үзгәрешләр кертелмәде;
Дәүләт экспертизасын уздырганнан соң объект төзелешен финансларга йә Россия Федерациясе бюджет системасы бюджетлары, Россия Федерациясе ГрК 8.3 маддәсенең 2 өлешендә күрсәтелгән юридик затлар чараларын җәлеп итеп финансларга планлаштырыла.

Игътибарыгызны шуңа юнәлтәбез, объектның дәүләтнеке булмаган экспертиза уздыру барышында башкарылган туры килүен бәяләүне уздырганнан соң (проект документларына һәм инженерлык эзләнүләре нәтиҗәләренә дәүләтнеке булмаган экспертиза алганнан соң) объектның смета бәясен билгеләүнең дөреслеген тикшерү өчен нигез салынмаган) законнарда каралмаган.

БАРЛЫК ЯҢАЛЫКЛАРНЫ УКУ