Чечек Ахметшина төзелеш контроленә чыгымнарны ничек исәпләргә икәнлеген сөйләде.
«ТР УГЭЦ» ДАУ төзелешендә бәя кую идарәсе башлыгы урынбасары Чечек Әхмәтшина төзелеш контроле уздыру үзенчәлекләре һәм аны үткәрүгә чыгымнарны исәпләү турында сөйләде.
Төзелеш контроле заказчының техник күзәтчелеген, авторлык күзәтчелеген һәм җитештерү контролен берләштерә.
Төзелеш контроле - төзелеш-монтаж эшләрен башкару сыйфатын тәэмин итүгә, төзелеш срокларын, күләмен, бәясен үтәүгә, проект документациясенең норматив таләпләргә туры килүенә юнәлтелгән чаралар һәм чаралар комплексы.
Төзелеш контроле объекты капиталь төзелеш объектларын төзү, реконструкцияләү, капиталь ремонтлау (финанслау чыганакларына бәйсез рәвештә).
Биналар һәм корылмаларның куркынычсызлыгын тәэмин итү максатларында төзелеш контроле предметы булып башкарыла торган эшләрнең туры килүен тикшерү тора:
- проект документациясе һәм аның нигезендә әзерләнгән эш документациясе;
- техник регламентлар таләпләренә;
- инженерлык эзләнүләре нәтиҗәләренә;
- җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планы таләпләренә.
Төзелеш контроле шәһәр төзелеше законнарын бозуларны булдырмау яисә мондый хокук бозуларның тискәре нәтиҗәләрен вакытында булдырмау максатында капиталь төзелеш объектына карата эшләр башкару процессында уздырыла.
Кем төзелеш контролен гамәлгә ашыра ала
РФ Шәһәр төзелеше кодексының 53 маддәсенең 2 өлеше нигезендә төзелеш контроле төзелешне гамәлгә ашыручы зат тарафыннан үткәрелә. Төзелеш шартнамә нигезендә гамәлгә ашырылган очракта, төзелеш контроле шулай ук төзүче/техник заказчы йә алар физик яисә юридик зат шартнамә нигезендә җәлеп итә торган заказчы тарафыннан үткәрелә. Шулай итеп, төзелеш контролен гамәлгә ашыру төзелешне гамәлгә ашыручы затларның бурычы булып тора.
Төзелеш контролен үткәрү тәртибе
Төзелеш контролен үткәрү формасы түбәндәгеләр булырга мөмкин:
- эшләр башкаруның барышын тикшерү;
- подрядчы тарафыннан керү контролен үтәүнең билгеләнгән срокларын һәм аның нәтиҗәләрен документлаштыруның дөреслеген тикшерү;
- кулланыла торган продукцияне кушу һәм саклау кагыйдәләрен һәм аларның нәтиҗәләрен документлаштыруның дөреслеген үтәү буенча контроль чаралар подрядчысы тарафыннан тикшерү;
- конструкцияләр иминлегенә йогынты ясый торган эшләрне арадаш кабул итү;
- эшләрнең тәмамланган төрләрен (этапларын) кабул итү;
- йомгаклау тикшерүе (төзелеш тәмамланган объектның проект документациясе таләпләренә һәм аның нигезендә әзерләнгән эш документларына, инженер эзләнүләре нәтиҗәләренә, җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планы таләпләренә, техник регламентларга туры килүен подрядчы белән берлектә тикшерү).
Төзелеш контроленә чыгымнарны исәпләү
Бюджет акчаларын җәлеп итеп төзелә торган капиталь төзелеш объектларында төзелеш контролен гамәлгә ашыру подрядчының төзелеш подряды килешүе бәясендә каралган өстәмә чыгымнар хисабына финанслана.
Капиталь төзелеш объектларын төзегәндә төзелеш контролен гамәлгә ашыруга заказчының чыгымнары күләме, бюджет акчаларын җәлеп итеп, төзелешнең гомуми бәясеннән чыгып билгеләнә, моңа җир кишәрлекләрен сатып алуга чыгымнарны исәпкә алу чыгымнары керми, 1.12.2000 (өстәлгән бәягә салымнан башка) заказчы чыгымнары нормативларын кулланып исәпләү юлы белән базис дәрәҗәсендә һәм «Төзелеш контроле» аерым юл белән 10 җыелма смета расчеты башлыгында күрсәтелә.
Федераль бюджет чараларын җәлеп итеп тулысынча яисә өлешчә финанслана торган капиталь төзелеш объектларын төзегәндә төзелеш контролен гамәлгә ашыруга заказчы чыгымнары нормативлары һәм билгеләнгән тәртиптә төзелеш контролен гамәлгә ашыру бурычы йөкләнгән заказчы хезмәткәрләре саны нормативлары төзелеш контроле турындагы нигезләмәгә кушымта нигезендә билгеләнә:
Искәрмә. Төзелеш бәясе 2000 елның 1 гыйнварына базис дәрәҗәсендәге 900 млн. сумнан артык:
а) заказчының төзелеш контролен гамәлгә ашыруга чыгымнар нормативлары түбәндәге формула буенча билгеләнә:
Н - заказчының төзелеш контролен гамәлгә ашыруга чыгымнар нормативы процентларда;
С - 2000 елның 1 гыйнварына бәяләрнең базис дәрәҗәсендә төзелеш бәясе;
- 2000 елның 1 гыйнварына бәяләрнең база дәрәҗәсендә 0,8022 дәрәҗәсенә күтәрелгән төзелеш бәясе;
б) төзелеш контролен гамәлгә ашыручы заказчы хезмәткәрләренең саны 1 кешегә күрсәтелгән суммадан тыш һәр 30 млн. сумга арта.
Төзелеш контроленә чыгымнарны исәпләү үрнәге
2000 елның 1 гыйнварына бәяләрнең база дәрәҗәсендә административ бинаны капиталь ремонтлау бәясе 12 млн сум тәшкил итә, ә өстәмә кыйммәткә салымнан башка - 10 млн сум (12 млн - 2 млн), шул исәптән:
- Хезмәт өчен түләү - 3 млн сум;
- Материаллар, эшләнмәләр һәм конструкцияләр - 6 млн сум;
- Машина һәм механизмнарны эксплуатацияләү - 1 млн сум.
- Хезмәт өчен түләү - 28,12;
- Материаллар, эшләнмәләр һәм конструкцияләр - 6,96;
- Машиналар һәм механизмнарны эксплуатацияләү - 11,31.