Гади машина йөртүченең күзләреннән нәрсә яшеренгән: юл хуҗалыгы көненә эксперт белән әңгәмә
Россиядә 17 октябрьдә билгеләп үтелә торган юл хуҗалыгы хезмәткәрләре көне алдыннан без юллар турында барысын да, хәтта бераз күбрәк тә белгән кешеләр белән сөйләштек. Без эксперттан республикада юллар төзелеше турында гына түгел, автомобильдә сәяхәт итү өчен матур маршрутлар турында да сораштык.
Безнең экспертны күз алдына китерик:
Владимир Мусин, «автомобиль юллары» юнәлеше буенча аттестацияләнгән эксперт. 1990 елда Казан инженерлык институтының автомобиль юллары факультетын тәмамлагач, ул үз тормышын юллар белән бәйли — һәм шуннан бирле аның һөнәри юлы бу тармактан аерылгысыз. 2019 елдан ТР Дәүләт экспертизасының архитектура, шәһәр төзелеше һәм инженерлык эзләнүләре бүлегенең баш эксперты булып эшли. 2015 елда Владимир Иванович Мәскәүдә кандидатлык диссертациясен яклый, аспирантураны уңышлы тәмамлый һәм гыйльми дәрәҗә ала. Үз эшчәнлеге барышында ул автомобильдә Татарстанның барлык юлларын диярлек тикшереп чыкты һәм йөреп чыкты. Ул булмаса, кем белә, ул гади машина йөртүченең күзеннән качып йөри.
Статистика нәрсә әйтә:
2022 елга интернет челтәре мәгълүматлары буенча, Татарстан буенча 40 мең километрдан артык юл уза. Шуларның 1,2 мең километры — федераль, 13,5 мең километры — төбәк һәм 25,5 мең километры — җирле.
Татарстан Республикасы территориясе аша уза торган терәк челтәре автомобиль юлларының гомуми озынлыгы — 2 634,25 километр. Шул исәптән федераль әһәмияттәге-1 186,75 километр, төбәк әһәмиятендәге — 1 447,5 километр.
Владимир Иванович, Әйдәгез баштан башлыйк. Экспертизада конкрет нәрсә белән шөгыльләнәсез?
- Гади генә итеп әйткәндә, без-төзелеш башланганчы соңгы һәм иң мөһим чикләрнең берсе. Безгә юлны төзү яки реконструкцияләүгә проект документациясе килә. Безнең бурыч-проектлаучылар кабул иткән карарларның техник регламентлар һәм норматив документларның катгый таләпләренә туры килү-килмәвен тикшерү. Юл машина йөрү өлеше генә түгел, ә куркынычсыз һәм нәтиҗәле инженерлык корылмасы булырга тиеш.
Һәм монда нюанслар күп. Мәсәлән, торак пункттан читтә уза торган автомобиль юлына һәм торак райондагы урамга таләпләр — бөтенләй диярлек төрле. Алар өчен хәтта төрле кагыйдәләр җыелмасы һәм норматив документлар кулланыла.
Ә сез нәрсәне тикшерәсез соң? Әйтик, Сезгә проект китерделәр, ди. Менә бу борылыш артык куркыныч дип әйтә аласызмы?
— Менә. Без пландагы радиусларга, буй авышлыкларына һәм башка күп кенә Параметрларга карыйбыз. Бәхеткә, проектлаучылар бүген нигездә грамоталы. Әгәр алар нормалардан ниндидер чигенүләр кертсәләр, мәсәлән, кысан шартлар аркасында тиешледән азрак борылыш радиусын ясыйлар икән, моны исәп-хисаплар белән дәлилләргә һәм заказчы белән килештерергә бурычлы. Безнең уңай нәтиҗәдән башка эш башланып китә алмый.