Күчемсез милек яки күчемсез милек билгеләмәсе РФ Гражданлык кодексының 130 маддәсе белән беркетелгән.
Күчемсез милек-ул үз билгеләнешенә зур зыян китермичә күчереп булмый торган объектлар. Үзлекләрен яки функцияләрен югалтмыйча ташырга мөмкин булган күчемле мөлкәттән аермалы буларак, күчемсез милек үзенең табигате буенча яки закон буенча җир белән бәйле булып кала. Күчемсез милек объектларына җир кишәрлекләре, Җир асты байлыклары кишәрлекләре, биналар, корылмалар, төгәлләнмәгән төзелеш объектлары керә.
Күчемсез милек объекты җир белән нык бәйләнгән, мондый объектны сүтү омтылышы йә аның җимерелүенә, йә башлангыч билгеләнешен югалтуга китерәчәк.
Күчемсез милек объектының физик билгеләренә түбәндәгеләр керә::
- җир белән ныклы элемтә
- кишәрлек белән өзелмәс элемтә, күчемсез милек ул урнашкан җир кишәрлегеннән аерым булмый
- һәр объектның аерым индивидуаль характеристикасы бар – бу адрес, мәйдан, катлар, планлаштыру, материаллар
Шул ук вакытта, РФ Шәһәр төзелеше кодексының 1 маддәсендә төзелеп бетмәгән һәм җир белән ныклы элемтәдә булган һәм конструктив характеристикалары билгеләнешенә зур зыян китермичә һәм төп характеристикаларын үзгәртмичә аларны күчерү һәм (яисә) демонтажлауны тормышка ашырырга мөмкинлек бирми торган биналар, төзелешләр һәм корылмалар, шулай ук объектлар капиталь төзелеш объектлары булып санала.
Капиталь төзелеш объектлары, аларның функциональ билгеләнешеннән һәм характерлы билгеләреннән чыгып, түбәндәге төрләргә бүленәләр::
а) линия объектларыннан тыш, җитештерү билгеләнешендәге объектлар (җитештерү билгеләнешендәге биналар, төзелешләр, корылмалар, шул исәптән оборона һәм иминлек объектлары);
б) җитештерү билгеләнешендәге булмаган объектлар (торак фонды биналары, төзелеше, корылмалары, социаль-мәдәни һәм коммуналь-көнкүреш билгеләнешендәге объектлар, шулай ук җитештерү билгеләнешендәге булмаган башка капиталь төзелеш объектлары);
в) линия объектлары (торба үткәргечләр, автомобиль һәм тимер юллар, электр тапшыру линияләре һ.б.).
РФ Шәһәр төзелеше кодексының 52 маддәсенең 1.2 өлеше нигезендә капиталь төзелеш объектларын төзү, реконструкцияләү, капиталь ремонтлау, әгәр кодексның 48 маддәсенең 1.4 өлешендә башкасы каралмаган булса, проект документациясе, эш документациясе нигезендә гамәлгә ашырыла.
Проект документациясен әзерләгәндә биналарны һәм корылмаларны (капиталь төзелеш объектларын) идентификацияләү «биналар һәм корылмаларның куркынычсызлыгы турында Техник регламент» 2009 елның 30 декабрендәге 384-ФЗ номерлы Федераль законның 4 статьясы таләпләре нигезендә гамәлгә ашырыла һәм төзүче (заказчы) өстенлегенә керә.
Биналарның һәм корылмаларның идентификацион билгеләре төзүче (техник заказчы) тарафыннан инженер эзләнүләрен башкаруга биремдә, шулай ук РФ законнары нигезендә проектлауга биремдә билгеләнергә һәм күрсәтелергә тиеш.
Шул ук вакытта РФ Хөкүмәтенең 16.02.2008 № 87 карары белән расланган проект документациясе бүлекләренең составы һәм аларның эчтәлегенә таләпләр турындагы Нигезләмәдә һәм РФ Шәһәр төзелеше кодексының 49 статьясында капиталь төзелеш объектына проект документациясен эшләү зарурлыгы билгеләнә, шулай ук мондый проект документациясе бүлекләренең эчтәлегенә таләпләр билгеләнә.
Объектны күчемсез милек объекты буларак билгеләү һәм аның шундый буларак булуын раслау кадастр исәбенә алу органы тарафыннан дәүләт кадастр исәбен гамәлгә ашыру өчен тапшырылган документларны караганда Кадастр мөнәсәбәтләрен җайга салуның хокукый нигезен тәшкил итүче норматив хокукый актлар нигезләмәләрен исәпкә алып гамәлгә ашырыла. Күчемсез мөлкәтне дәүләт теркәвенә алганда мондый объектларда күчемсез әйбер билгеләре булуга, мөстәкыйль функциональ (хуҗалык) билгеләнеше булуга, гражданлык әйләнешендә граждан хокукларының мөстәкыйль объекты сыйфатында чыгыш ясау мөмкинлегенә таяналар.
Күчемсез милекне индивидуальләштерү кадастр исәбенә алу процессында гамәлгә ашырыла, нәтиҗәдә объект үзен башка күчемсез әйберләрдән аерып алырга мөмкинлек бирә торган характеристикалар ала. Мөлкәтне күчемсез мөлкәт дип тану өчен, рөхсәт документлары алып, күчемсез мөлкәт объектын төзү өчен бирелгән җир кишәрлегендә законда һәм башка норматив актларда билгеләнгән тәртиптә мөлкәтне торгызу турында дәлилләр китерергә кирәк.
Шулай итеп, Гражданлык, Шәһәр төзелеше законнары, күчемсез милекне дәүләт теркәвенә алу турындагы закон нигезләмәләреннән чыгып, төзелә торган корылманы күчемсез милеккә кертү мондый объектны проектлау этабында билгеләнергә тиеш, һәм төзелеш нәтиҗәләре буенча мондый объект РФ Гражданлык кодексында билгеләнгән күчемсез милек билгеләренә җавап бирергә, шулай ук гражданлык хокукларының аерым объекты сыйфатында гражданлык әйләнешендә чыгыш ясарга сәләтле булырга тиеш.