Рафар Шакиров: «Чын сметчик алтынның авырлыгына бәяләнә, чөнки аның исәпләүләренә теләсә нинди төзелеш проектының бәясе бәйле»
Август ахырында Казанда «Иң яхшы сметчик-2024» Бөтенроссия һөнәри осталык бәйгесе тәмамланды. Быел узган уникаль тәҗрибә, яңалыклар, катнашучылар һәм яңа планнар турында без Татарстан Республикасы Дәүләт экспертизасы директоры Рафар Шакиров белән сөйләштек.
- 2014 елдан башлап, Татарстан Республикасының Дәүләт экспертизасы бу зур масштаблы «Иң яхшы бәяләүче» конкурсын оештыра. Зинһар өчен, безгә быел нинди яңалыклар булганын әйтегез әле?
- Быел конкурс Россия экспертлар Ассоциациясе һәм турыдан-туры идарә рәисе Леонид Ставицкий ярдәме белән үтте. Конкуренцияле ярышлардан соң без көндәшләрне Россия экспертиза Ассоциациясе белгечләрен бер урында берләштердек. Алар реаль очракларда бергә уйландылар. Ышаныч белән әйтә алам, без монда беренче йөртүчеләр, чөнки мондый форматны беркем дә кертмәгән. Мин моны Татарстанда эшләдек дип горурланам. Конкурантлар үз өлкәләрендәге профессионаллар белән бер үк платформада аралашып бәяләп бетергесез тәҗрибә тупладылар. Эшләрне тикшергәндә, белгечләр катнашучыларны күзәттеләр һәм аларның һәрберсенә булган профессиональ («каты») һәм универсаль («ихлас») компетенцияләренә (осталыкларына) бәя бирделәр. Мондый җавап, катнашучыларга тышкы перспективаны алырга профессиональ һәм шәхси үсешнең яңа нокталарын ачыкларга мөмкинлек бирде.
- Россия экспертлар Ассоциациясе белгечләре һәм бер платформада көндәшләр арасында үзара бәйләнеш форматын үткәрү идеясе ничек барлыкка килде?
- Теләсә нинди тармакны үстерү двигателе - профессиональ персонал, һәм мин ышанам, профессионализм үсеш, даими эзләү һәм яңа әйберләрне тормышка ашыру. Безнең һәрберебезнең үзенчәлекле тәҗрибәсе бар, һәм без аны бүлешә алгач, бер-беребез белән аралашып, бер проблеманы башка яктан чишү, тәҗрибә призмасы аша яңа чынбарлык һәм яңа карашлар формалашырга мөмкин. Шуңа күрә, без экспертлар җәмгыяте белгечләре белән көн саен оешмаларда һәм компанияләрдә эшләүчеләр арасында үзара бәйләнеш тәҗрибәсен керттек, алар төрле тәҗрибә туплыйлар, һәм бу алга таба үсеш өчен этәргеч булып тора.
- Озак еллар дәвамында брендны саклап калу һәм катнашучыларны ел саен яңа бурычлар белән гаҗәпләндерү - бу бик күп эш таләп итә торган процесс. Яңа әйберләрне тормышка ашыру өчен идеялар һәм көч кайдан аласыз?
- Килешәм, бу хезмәтне күп таләп итә торган процесс, ләкин без һәрвакыт төрле эштә үзебезне югары стандарт итеп куябыз, шуңа күрә без брендларны, нинди конкурслар үткәрелүен даими күзәтәбез, бизнес процессларын алып бару һәм оештыруның иң яхшы тәҗрибәләрен җентекләп өйрәнәбез. Без үз өлкәләрендә профессионалларны җәлеп итәргә, конкурсантларны бәяләүгә комплекслы карарга тырышабыз, шулай итеп һәркем үзенең потенциалын тулы күрсәтә.
- Сезнеңчә, бәяләүче эшендә нинди сыйфатлар мөһим?
- Бүген бәяләүче - күп дисциплинар белгеч, ул норматив документларны, эш технологияләрен белергә, инженер булырга, рәсемнәр укырга, икътисадчы булырга тиеш, проектларның эффективлыгын билгели. Заманның яңа кыенлыклары - төзелеш тармагын цифрлаштыру, мәгълүмат модельләштерү, ясалма интеллект, һәм белгеч боларның барысын да хәзерге эшендә исәпкә алырга тиеш. Яхшы бәяләүче өчен нигез - махсус белем, калганнары - тупланган тәҗрибә, осталык, шәхси сыйфатлар, сүзнең һәр мәгънәсендә яхшы белгеч формалаштыра дип саныйм.
- Рафар Мирзанурович, «Иң яхшы бәяләүче-2024» Бөтенроссия конкурсында катнашучыларның 1/3 өлеше - Татарстан вәкилләре. Көн саен безнең республикада бәяләү белгечләрен күзәтәсез, Сез укыту дәрәҗәсен һәм профессиональ компетенцияне ничек бәяли аласыз?
- Татарстанда бәяләү бизнесында көчле белгечләр эшли. Моның өчен эффектив кадрлар әзерләү системасы төзелде, алдынгы укыту курслары Татарстан Республикасы Төзелеш Министрлыгы ярдәме белән үткәрелә, Россиянең Главгосекпертизаның уку үзәге. Иң мөһиме, төзелеш темпларын билгеләгән республикабызда зур масштаблы чаралар уза. Әгәр дә төзелергә тиешле объектлар саны артса, димәк, бәяләүчеләр эшләргә һәрвакыт урын бар. Бердәнбер сорау - белгеч заман белән барырга һәм мөһим күнекмәләрне үстерергә ничек әзер, чөнки төзелеш тармагы үсеше белән, белгечләр квалификациясенә таләпләр дә арта. Шуңа күрә, талантлы бәяләүче һәрвакыт аның авырлыгында алтынга лаек дип әйтә алам, һәм мин бик шат, безнең конкурста катнашучылар арасында мин үз өлкәләрендә профессионаллар дип аталучыларны шәхсән күзәттем.
- Сезнең профессиональ юлыгызны исәпкә алып, төзелеш өлкәсендәге яшь белгечләргә нинди киңәш бирер идегез?
- Профессиональ сәяхәтебездә уңайсызлыклар, уңышлар һәм кыенлыклар бар, ләкин ситуацияләрдән өйрәнеп, тәҗрибә туплап, без көчлерәк булабыз. Минем профессиональ юлым җиңел булмады, ләкин тәҗрибә иң яхшы остаз дип әйтә алам. Төзелеш тармагында гына түгел, теләсә нинди өлкәдә, бернинди кыенлыклардан курыкмаска, көн саен үзеңне үстерергә, шәхси сыйфатларыңны яхшыртырга кирәк. Мәсәлән, «Иң яхшы бәяләүче» безнең профессиональ осталык конкурсында катнашучы белгечләр үзләрен күрсәтү һәм танылу, хезмәттәшләренең тәҗрибәсеннән өйрәнү мөмкинлеген генә түгел, иң мөһиме, барлык тестларны уңышлы тәмамлагач, без аларны кертәбез, кадрлар резервында - бу карьера үсеше өчен тагын бер мөмкинлек.
- 11 ел эчендә конкурс үзенең географиясен, форматын сизелерлек киңәйтте, һәм Татарстанның танылган бренды булды. Киләсе елда катнашучыларны нәрсә гаҗәпләндерергә уйлыйсыз?
- Безнең конкурс форматы яхшыларның яхшыларын тану белән чагыштырганда күпкә киңрәк. Хәзер без конкурсның брендын әкренләп аралашу мәйданы итеп үстерәбез, башлап җибәрүчеләр өчен - бу экспертлар җәмгыяте белән танышу, охшаш кешеләр табу, үсеш, яңа нәрсәләр аңлау мөмкинлеге ягыннан башлангыч нокта булырга мөмкин. Озак вакыт һөнәр белән шөгыльләнүчеләр өчен - осталыкларын күрсәтергә, тәҗрибә уртаклашырга, хәтта кемгәдер остаз булырга мөмкинлек. Безнең Татарстан Республикасы - әйдәп баручы төбәк, ул ел саен иң амбицияле проектлар, вакыйгалар һәм кешеләр өчен җәлеп итү үзәгенә әверелә. Конкуренцияне үстереп, без үз өлкәсендәге профессионаллар җәмгыяте өчен мәйдан булдыру өчен бар көчебезне куячакбыз, анда һәркем үз кыйммәтен тоячак һәм безнең ил файдасына потенциалын тормышка ашыру мөмкинлеген тоячак.